“Het verschil tussen niemand kennen en iemand kennen: blijkbaar zit daar een hele wereld tussen”

Tineke van den Oord en Arco van Bemmel zijn op een heel andere manier naar vluchtelingenproblematiek gaan kijken. Alsof hun ogen pas open gingen toen ze daadwerkelijk een vluchteling leerden kennen. Feiten en cijfers kregen opeens een gezicht. Het verschil tussen niemand kennen en iemand kennen; blijkbaar zit daar een hele wereld tussen.

door Meike Wesselink

“We hoorden op het nieuws over Ter Apel dat vluchtelingen daar op straat moeten slapen. We vonden dat naar, maar tegelijkertijd stond het ver van ons af. Tot de zoon van onze buddy Ahmad bij aankomst in Nederland in Ter Apel terechtkwam en er ook voor hem geen bed was. Toen ging het voor ons pas echt leven. We hebben vaak gebeld om te vragen hoe het hem verging. Het voelde alsof onze eigen zoon daar buiten sliep.”

Arco maakte als buddy in betrekkelijk korte tijd kennis met Ahmad. “Alsof we in een hogedrukpan zaten. We deden leuke dingen zoals wandelingen maken of samen eten, maar hebben ook zware momenten meegemaakt. Al ruim twee jaar probeert Ahmad zijn vrouw en drie kinderen naar Nederland te krijgen. Vanuit Syrië is de familie naar de Emiraten gevlucht en daar uit elkaar gevallen. Opgeleid als ingenieur en gewend om de wereld rond te reizen, lukte het Ahmad altijd om alles voor elkaar te krijgen. Maar hier in Nederland ging dat opeens niet meer. Zijn familie, in de veronderstelling dat Ahmad het allemaal regelt, overvroeg hem regelmatig, terwijl hij het gevoel had muurvast te zitten. Het is onmogelijk om in contact te komen met de IND. Ondanks dat de beslistermijn voor gezinshereniging al lang was overschreden, kwam er ook geen reactie van hun kant. Dat werd hem af toe teveel. We voelden de stress aan de oppervlakte. Het lukt gewoonweg niet om die procedure te versnellen. Ik ben toch met andere ogen naar mijn eigen land gaan kijken en voel me af en toe beschaamd. De eenzijdige nulurencontracten die Ahmad kreeg aangeboden vond ik diep diep treurig. En toen kwam drie weken geleden opeens een kort zakelijk bericht dat Ahmad, Salma en Sami naar Oegstgeest moesten vertrekken.”

Hoewel de buddies het directe contact met elkaar ontzettend missen, is er in het azc in Oegstgeest meer comfort en lijkt het er op dat de rest van de familie begin volgend jaar ook naar Nederland mag komen. Tineke en Arco zijn al op bezoek geweest in Oegstgeest en hebben daarnaast bijna dagelijks contact via de ‘Good time owners appgroep’ die Salma oprichtte. Tineke: “Nu er meer afstand tussen ons is, merken wij hoe vervlochten onze band eigenlijk is.”

Vanaf het moment dat Ahmad zijn dochter Salma bij Arco introduceerde, is ook Tineke betrokken bij het contact. Tineke: “Salma is een zeer optimistische en gemotiveerde jonge vrouw. Toen bleek dat ze een opleiding tot tandarts of mondhygiënist wil volgen, hebben we samen open dagen van scholen bezocht en een kijkje genomen bij een tandartspraktijk en mondhygiënist. Twee keer per week geef ik Salma Nederlandse les. Voor toelating tot HBO of universiteit heeft ze niveau B2 nodig. Daar werken we nu online aan. Salma is zo gedreven dat het alleen maar heel leuk en inspirerend is om te doen.”

Salma, die samen met haar vader online via Zoom meeluistert: “Tineke en Arco leren kennen is een van de mooiste ervaringen die ik heb meegemaakt. We zijn in korte tijd heel close met elkaar geworden. Tineke heeft me echt verder geholpen met het leren van de taal. Dat heeft me zelfvertrouwen gegeven.” Ahmad is al net zo dankbaar voor de vriendschap met Arco en beschouwt hem als broer. “Wij hebben geen geheimen voor elkaar, kunnen alles met elkaar delen.” Ahmad vertelt hoe zwaar het is om meer dan twee jaar gescheiden te zijn van zijn achtergebleven vrouw en kinderen. De onzekerheid en onduidelijkheid die dat met zich meebrengt en hoe belangrijk het is om je zorgen te kunnen delen. “De band die is ontstaan nadat we elkaar bijna toevallig hebben ontmoet, gaat niet meer weg.” Ahmad en Salma zijn optimistisch over de toekomst die nu bijna tastbaar is, maar Zutphen wordt gemist. de afgelopen twee jaar en twee maanden zijn ze van de stad gaan houden. “In Zutphen lachen de mensen, hier in Oegstgeest kijkt iedereen heel serieus”, merkt Ahmad op.

De hechte band die tussen de families ontstond, zette Tineke en Arco ook aan het denken. “Het onderlinge contact voelt helemaal gelijkwaardig”, legt Arco uit, “tegelijkertijd zijn we ons ervan bewust dat onze posities dat niet zijn. Is er niet meer wat we kunnen doen en hoe ver zouden we kunnen gaan, waren vragen die bij ons opkwamen en waarop we niet direct antwoord hadden. We hebben er veel over gepraat en uiteindelijk een vorm kunnen vinden waarin we ons allemaal prettig voelen. Als ondernemers van een massagepraktijk en praktijk voor natuurgeneeskundige therapie kiezen wij ieder jaar een goed doel om aan te doneren. Dit jaar hebben we gekozen om Vriend van Buddy to Buddy te worden. Omdat het verrijkend is voor iedereen om met elkaar in contact te komen, willen we een bijdrage leveren om het initiatief verder te dragen. Hoe bijzonder is het om te ontdekken dat je veel overeenkomsten hebt, ondanks grote culturele en religieuze verschillen. Veel is er niet voor nodig om dichter bij elkaar te komen. Precies wat we nodig hebben in deze tijd.”